Aminatou Haidar’s toestand verslechtert zienderogen. Haar penibele situatie heeft ondertussen wereldwijd de aandacht getrokken. Maar de Spaanse regering, die bij machte is om iets aan haar lijdensweg te doen, betoont vooralsnog meer getrouwheid aan Marokko dan aan de fundamentele mensenrechten.
Artikel 12 van het Internationaal Verdrag inzake Politieke en Burgerlijke Rechten leest: “Aan niemand mag willekeurig het recht worden ontnomen naar zijn eigen land terug te keren.”
Spanje staat daar blijkbaar boven. Sinds 14 november bevindt de Saharaanse Aminatou Haidar zich op gedwongen wijze en zonder paspoort op Spaans grondgebied. Een dag eerder was de internationaal bekroonde mensenrechtenactiviste terug aangekomen in de luchthaven van El Aaiún, de hoofdstad van de bezette Westelijke Sahara, waar ze onmiddellijk werd gearresteerd door de Marokkaanse bezettingsautoriteiten. Een dag later werd ze tegen haar wil op een vliegtuig naar Lanzarote gezet. Daar is Aminatou nu nog altijd, want de Spaanse autoriteiten weigeren haar terug naar haar vaderland te laten reizen, omdat ze geen paspoort heeft.
Haidar beschouwt de Spaanse overheid dan ook als medeplichtig aan haar deportatie. Uit protest tegen haar situatie begon ze op 16 november een hongerstaking. Haidar’s gezondheid gaat er met het uur op achteruit, maar de 42-jarige Saharaanse ‘Ghandi’ is bereid te sterven. “Mijn hongerstaking is mijn wapen. Mijn verzet is altijd vreedzaam geweest."
Ondertussen komen er steunbetuigingen uit alle hoeken van de wereld.
Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International, Human Rights Watch en Front Line Defenders veroordeelden met klem de behandeling van Aminatou Haidar. Het Robert F. Kennedy Center reageerde geschokt, evenals de Train Foundation die Haidar een maand geleden nog bekroonde met de Civil Courage Award voor haar vreedzame inzet voor de mensenrechten in haar bezette land.
De New York Bar Association heeft de Spaanse en Marokkaanse autoriteiten laten weten dat zij handelen in strijd met de wet. De Spaanse Raad van Advocaten beaamde dit.
Spaanse kranten berichten dagelijks over Aminatou’s toestand en het politieke getouwtrek om haar persoon. Zelfs enkele Marokkaanse kranten hebben voorzichtig laten doorschemeren dat de behandeling van Aminatou Haidar misschien toch niet de beste strategie is om de ‘hearts and minds’ van "de zuidelijke provincies" te winnen.
De culturele wereld betuigt in grote getale steun aan Aminatou Haidar. Oscarwinnaar Javier Bardem schreef in een brief aan de Spaanse krant El Mundo dat “als Aminatou de ogen sluit, de Spaanse regering net als de Marokkaanse verantwoordelijk zal zijn voor haar dood”.
Eduardo Galeano, de bekende schrijver uit Uruguay, schreef haar dat “mensen als jij [Aminatou] ons helpen om in harmonie te leven met wat ons geweten ons dicteert, zonder te gehoorzamen aan waar gemakzucht ons toe drijft”.
Acteur Guillermo Toledo reisde naar Lanzarote om Aminatou persoonlijk een hart onder de riem te steken. Tientallen Spaanse artiesten nemen vandaag deel aan een solidariteitsconcert in Madrid. Grote namen uit de filmwereld zoals Pedro Almodóvar, Pilar Bardem en Penelope Cruz bevestigden reeds hun aanwezigheid.
José Saramago, Nobelprijs voor Literatuur 1998, schreef in een brief aan Aminatou dat “Aminatou geen probleem heeft, Marokko heeft een probleem. En het heeft de mogelijkheid om dat probleem op te lossen en zal dat ook moeten doen: niet enkel voor een fragiele vrouw, maar voor een heel volk dat zich niet overgeeft, omdat het niet in staat is begrip te tonen voor irrationaliteit of de wreedheid van expansionisme, die deel uitmaken van andere tijden en andere niveaus van beschaving.”
Ook in politieke hoek bleef het niet stil: Europarlementairen eisten Haidar’s onmiddellijke terugkeer. Het Portugese Parlement keurde een steunbetuiging aan Aminatou Haidar goed. José Ramos Horta, president van Oost Timor en Nobelprijs Laureaat, verklaarde zich solidair met Aminatou Haidar. Hillary Clinton liet bij monde van haar departement weten bezorgd te zijn over de gezondheid en het welzijn van Aminatou Haidar, en dat een snelle opheldering van haar legale status aangewezen is.
De Spaanse overheid heeft te kennen gegeven bereid te zijn Haidar het vluchtelingenstatuut toe te kennen. Haidar weigerde. Ze is immers geen vluchteling en ze heeft een thuisland waar ze maar al te graag naartoe wil. Het zijn Spanje en Marokko die haar dat fundamentele mensenrecht ontzeggen.
Afrika's laatste kolonie Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
