Naar gewoonte gaf Mohammed VI op 6 november een toespraak om de verjaardag van de Groene Mars (de Marokkaanse invasie van de Westelijke Sahara) wat in de verf te zetten. Dit jaar was de toon echter uitzonderlijk hard en tekenend voor het huidige repressieve klimaat:"men is ofwel een patriot, ofwel een verrader".
De Marokkaanse bezetting van de Westelijke Sahara duurt nu al 34 jaar. En ieder jaar op 6 november wordt deze trieste werkelijkheid in Marokko gevierd. Op 6 november 1975 viel Marokko de Westelijke Sahara binnen.
Elk jaar opnieuw geeft de koning een toespraak waarin hij de 'zuidelijke provincies' looft, en het belang van het zuiden voor het koninkrijk in de verf zet. Woorden als 'soevereiniteit' en 'territoriale integriteit' worden daarbij veelvuldig - en vaak op fouttieve wijze - gebruikt.
Dat was dit jaar niet anders. Maar de toon van de speech was dit keer uitzondelijk hard, en kan niet anders dan geīnterpreteerd worden als een duidelijke waarschuwing aan het adres van al wie zich vragen stelt bij het Marokkaanse gehalte van de Westelijke Sahara: "men is ofwel vaderlandslievend, ofwel een verrader".
"Zoals jullie weten, willen de tegenstanders van onze territoriale integriteit halsstarrig de onderhandelingen blokkeren die wij gestart hebben bij de Verenigde Naties. In feite worden hun toenemend vijandige standpunten een blauwdruk voor afpersing, samenzwering, druk, provocatie en verstoren ze de geest van de internationale legitimiteit", aldus Mohammed VI.
"Wij zullen niet toelaten dat het respect voor mensenrechten en de vrijheden die men in ons land kan genieten op een schaamteloze manier worden gebruikt om tegen onze soevereiniteit en eenheid, of tegen onze heilige waarden, te complotteren."
"Er is geen ruimte voor ambiguīteit of misleiding: ofwel is iemand Marokkaan ofwel is hij het niet. Er kan geen dubbelhartigheid meer zijn, noch kunnen plichten vermeden worden. De tijd is rijp voor duidelijke, ondubbelzinnige standpunten en voor verantwoord gedrag. Men is ofwel patriot, ofwel een verrader. Er is geen middenweg. Men kan niet genieten van de rechten en privileges van het burgerschap, om ze vervolgens te misbruiken en samen te spannen met de vijanden van het vaderland."
De koning bevestigt daarmee wat waarnemers al enkele maanden vaststellen: de repressie neemt toe in Marokko. Elke vorm van dissidentie wordt de kop ingedrukt. Marokkaanse kranten worden opgedoekt, journalisten gearresteerd.
Vooral Sahrawi worden daarbij geviseerd. Bij wijze van voorbeeld worden de zeven Saharaanse activisten die op de luchthaven van Casablanca werden gearresteerd, voor een militaire rechtbank berecht op betichting van hoogverraad. De internationaal gelauwerde mensenrechtenactiviste Aminatou Haidar werd onder dwang het land uitgezet. En dan zjn er nog de talloze, anonieme Sahrawi die worden opgepakt omdat hun GSM een Saharaans tune'tje heeft, omdat ze hun eigen klederdracht dragen, omdat ze hun eigen taal spreken... omdat ze nu eenmaal zijn wie ze zijn: geen Marokkanen.
Afrika's laatste kolonie
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.