Zal VN Gezant Christopher Ross slagen waar zijn voorgangers faalden? Alle ogen zijn gericht op Wenen, waar Polisario en Marokko momenteel rond de gesprekstafel zitten.
Gisteren en vandaag verzamelden onderhandelaars van Polisario en Marokko zich in Wenen in een zoveelste poging om een doorbraak te forceren in het 34-jaar oude conflict over de Westelijke Sahara. Dat een oplossing wenselijk zou zijn, is een zwak uitgedrukt: dit dispuut over een gebied dat ongeveer zo groot is als Groot Brittanië verhindert de economische vooruitgang in de Maghreb, de regionale samenwerking aldaar, en vormt bovendien een struikelblok in het gevecht tegen terreur.
Marokko annexeerde de Westelijke Sahara in 1975 en is nu bereid het gebied een autonome status te geven. Geen onafhankelijkheid dus, waar de Saharaanse bevrijdingsbeweging Polisario tot 1991 voor gevochten heeft. In het staakt-het-vuren van dat jaar gingen de conflictpartijen akkoord een referendum te organiseren waarin de bevolking zich zou kunnen uitspreken over het toekomstige statuut. Iets wat de VN al sinds de jaren '60 propageerde. Vooral Marokko blonk echter uit in vertragingsmanoeuvres, en creërde tegelijk feiten aan de grond in het territorium dat het bezette: de Sahara moest en zou Marokkaans worden.
Eerdere onderhandelingen liepen steeds spaak omdat de uitgangspunten van de partijen onverzoenbaar bleken: Marokko weigert over onafhankelijkheid te discussiëren, terwijl dit voor Polisario één van de mogelijke opties op de gesprekstafel moet zijn.
Gedurende twee dagen zullen een Marokkaanse en een Saharaanse delegatie deelnemen aan informele gesprekken in Wenen. Onder het toezicht van VN Gezant Christopher Ross is dit de eerste keer dat ze elkaar ontmoeten sinds het vastlopen van de vorige onderhandelingen in 2008.
VN-functionarissen hopen dat deze nieuwe vorm - rustige gesprekken met de media op afstand - productiever zal blijken en de weg zal plaveien naar nieuwe formele onderhandelingen. De exacte lokatie werd daarom geheim gehouden en een persmoment werd ook niet voorzien.
Mohamed Beisat, Sahrawi minister voor Afrikaanse Zaken, wist wel al te melden dat Polisario geen enkel gespreksonderwerp schuwt. Ze zouden bereid zijn om over autonomie te praten, maar dan ook over onafhankelijkheid. Want dat blijft Polisario's fundamentele standpunt: het recht van een volk om zijn eigen toekomst te kiezen.
Aan Marokkaanse zijde weigert men vooralsnog enig commentaar. Koning Mohamed VI zei een tijdje gelegen wel dat de status van de Westelijke Sahara als onderdeel van zijn rijk niets minder dan een heilige zaak is.
Hoewel het nog koffiedik kijken is, lijken de voortekenen zich dus al af te tekenen: als beide partijen hardnekkig blijven vasthouden aan hun eigen droomscenario, zal een informele setting ook nu weer geen soelaas brengen. Hopelijk heeft Christopher Ross nog een wit konijn achter de hand. Insha'allah.
Afrika's laatste kolonie Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
