VN Gezant voor de Westelijke Sahara, de Amerikaan Christopher Ross, is op doorreis door de landen die al dan niet rechtstreeks betrokken zijn bij het Saharaanse conflict.
Tijdens zijn doortocht hoopt hij te polsen naar de bereidheid van de conflictpartijen om op constructieve wijze deel te nemen aan informele gesprekken.
De voorbije twee jaar vonden verschillende onderhandelingsrondes plaats te Manhasset, nabij New York. Het bleek echter een maat voor niets, en geen van beide partijen leek op wat lippendienst na echt een doorbraak te willen forceren. Toenmalig speciaal gezant, de Nederlander Peter Van Walsum, zag zijn mandaat niet verlengd in augustus 2008. 'S mans onpartijdigheid was in opspraak gekomen door zijn vermeende uitspraak dat "een onafhankelijke Westelijke Sahara niet realistisch was".
Toch lijkt het erop dat Van Walsum het slachtoffer is geworden van dat fout geciteerde zinnetje. Er is immers geen enkele referentie te vinden naar dergelijke uitlating. Wat Van Walsum wél en meermaals heeft gezegd is dat "een referendum over een onafhankelijke Westelijke Sahara onrealistisch is", daaraan toevoegend dat "Marokko de volledige verantwoordelijkheid daarvan draagt".
Maar: exit Van Walsum, enter Christopher Ross.
Enkele maanden terug maakte Ross al een eerste verkennende ronde door de landen die betrokken zijn bij het conflict om de Westelijke Sahara. Zijn aanstelling werd toen door alle partijen positief onthaald, al talmde Marokko wel lang vooraleer de man als bemiddelaar te aanvaarden.
Zijn tweede doortocht bracht hem in Algiers, de vluchtelingenkampen van Tindouf, Nouakchott (Mauritanië), Rabat, en tenslotte Madrid.
De posities van de conflicterende partijen, Marokko en Frente Polisario, blijven lijnrecht tegenover elkaar staan. Marokko houdt vol dat zijn claim op de Westelijke Sahara erkend zou moeten worden, terwijl het Frente Polisario vindt dat het finale statuut van het gebied via een referendum, met onafhankelijkheid als optie, moet worden beslist.
Beide partijen gaven wel aan de draad opnieuw te willen opnemen. Christopher Ross zelf ziet de toekomst positief in. Een datum en locatie voor de informele gesprekken worden binnenkort bekend gemaakt.
Afrika's laatste kolonie
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.