Tijdens de laatste weken hebben de vetes binnen de pro-Marokkaanse elite uit de bezette Westelijke Sahara een hoogtepunt bereikt. De oorzaak zijn de aanslepende ruzies binnen de Conseil royal consultatif pour les affaires sahariennes (CORCAS).
De CORCAS werd (opnieuw) opgericht in 2006 om als betrouwbaar en controleerbaar uithangbord te dienen van de pro-Marokkaanse Sahrawi tijdens Marokko’s campagne om autonomie als alternatief te propageren voor een referendum. Rabat stelde CORCAS toen voor als de énige legitieme vertegenwoordiger van de Sahrawi. Weinig overtuigend, gezien het vrij duidelijk was dat de groep volledig in Rabat’s binnenzak zat. In vergelijking is Polisario, dat ook met geloofwaardigheidskwesties worstelt betreffende de relaties met de Algerijnse politieke milieus, een toonbeeld van onafhankelijkheid.
Maar CORCAS, een amalgaam van tribale sheiks, zakenlui, Polisario-afvalligen en Makhzen cliënteel, blijkt geen eensgezind groepje te zijn. Een riant salaris kon de interne tegenstellingen een tijdlang onderdrukken, maar de laatste twee jaar maakten onderlinge rivaliteiten de werkzaamheden onmogelijk. Aan de basis ligt schijnbaar de relatie tussen enerzijds de Ould El-Rachid brothers, en anderzijds de groep rond Hassan Derham.
CORCAS kopstuk Khalihenna Ould El-Rachid, geboren en getogen in de Westelijke Sahara, is een politieke veteraan. Ooit was hij de voorman van de PUNS, een Spaanse marionet organisatie die gepriviligeerde banden met het Franco regime wou onderhouden. Wat later leek de Saharaanse onafhankelijkheidseis politiek een langer leven te zijn beschoren. En toen de Marokkaanse troepen de Sahara binnentrokken in 1975, herinnerde Khalihenna zich plots de ‘marocanité’ van de Sahara. Sindsdien is hij Rabat’s favoriete Sahrawi.
Hamdi Ould El-Rachid, eveneens politiek actief, is bovenal de familie’s geldontvanger. Naar verluid is hij door zijn gepriviligeerde banden met Marokko’s politieke en militaire elites de rijkste man van de Sahara.
Aan de andere kant van de boksring staat Hassan Derham, politicus en zakenman, en sinds jaren stevig verankerd in het Marokkaanse patronagenetwerk in de Sahara. Derham is geen Sahrawi, maar is afkomstig van de Aït Ba Amran, een zuid-Marokkaanse Berber stam. In tegenstelling tot de El-Rachid broers die gelinkt zijn aan de Istiqlal partij, werkt Derham voor de USFP, na eerder betrokken te zijn geweest bij de monarchistische MP en RNI.
Reeds langer staat Khalihenna’s voorzitterschap van de CORCAS onder druk. De man wordt bekritiseerd om zijn autoritaire stijl en zijn weigerachtigheid om raadsleden op de hoogte te houden van wat er nu eigenlijk allemaal gaande is. Al zou het niet mogen verbazen dat Khalihenna zelf ook niet het flauwste idee heeft, daar elke beslissing met een zweem van belang in Rabat wordt genomen, en niet door de CORCAS. In ieder geval hebben Derham’s aanhangers zich omwille van de figuur Khalihenna teruggetrokken uit de CORCAS zittingen.
De laatste ontwikkeling is de klacht van lokale USFP politici – Derham’s achterban - aan het adres van Marokkaans minister voor Binnenlandse Zaken, Chakib Benmoussa, over hoe bepaalde gronden in El Aaiún aan privé personen werden toegekend. Staatsmiddelen zouden gebruikt zijn om stemmen af te kopen. In de klacht valt de naam Hamdi Ould El-Rachid meermaals, die dan ook snel reageerde door de lokale USFP afdeling van corruptie te beschuldigen.
Blijkt nu dat het Ministerie besloten heeft een onderzoek te openen, wat erop zou kunnen wijzen dat Hassan Derham niet alleen staat in zijn vastberadenheid de El-Rachid broers te kortwieken.
Wat er de uitkomst ook van zij, het is weinig waarschijnlijk dat deze affaire ook maar enig effect zal sorteren op het Saharaanse conflict. Beide ruziënde fracties van het zieltogende CORCAS zijn fervente aanhangers van Marokko en zelfs een professionele politiek-opportunistische kameleon als Khallihenna Ould El-Rachid zal geenzins terug van kamp wisselen. Bovendien zou een eventueel opheffen van de CORCAS – wat hoogst speculatief is – niet betekenen dat het Sahrawi-Marokkaanse politieke centrum opeens verdwijnt. Het zal gewoon, Khallihenna-gewijs, van gezicht en toon veranderen. Hou alvast Mohamed Sheikh Biadillah in de gaten.
Afrika's laatste kolonie Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
