Tijdens het bezoek van de ad-hoc delegatie van het Europese Parlement werden verschillende Saharaanse mensenrechtenactivisten gearresteerd en geïntimideerd. Marokkaanse veiligheidsagenten, zowel officieel als in burger, verhinderden verschillende activisten om leden van de ad-hoc delegatie te spreken. Zelfs al waren ze door de delegatieleden uitgenodigd.
Drie jaar lang heeft Rabat geweigerd het Europees Parlement toegang te verlenen tot de Westelijke Sahara. Struikelpunt was meestal de samenstelling van de delegatie, die niet helemaal naar Marokkaanse wens was. De Europese belofte om Marokko een ‘Advanced Status’ toe te kennen, kon Rabat echter overtuigen een tegenprestatie te leveren. De ad-hoc delegatiekreeg groen licht, maar de Marokkaanse overheid hield de regie over de ad-hoc delegatie stevig in handen.
De delegatie, samengesteld uit 4 europarlementariërs en geleid door de Cyprioot Ioannis Kasoulides, werd op maandag 27 januari verwelkomd in Rabat. Vooraleer kon worden overgegaan tot het één-daags bezoek aan El Aaiún, de hoofdstad van de Westelijke Sahara, moest er immers nog worden ingegaan op het Marokkaanse voorstel om de Sahara een autonoom statuut te verlenen – iets wat Polisario tot nog toe resoluut afwijst.
De taak van de delegatie bestaat erin een rapport op te stellen over de mensenrechtensituatie in het gebied. Daartoe had de delegatie ontmoetingen met verschillende Saharaanse organisaties op de agenda staan. De Marokkaanse veiligheidsdiensten hadden echter de hoofdstraten van El Aaiún daags voordien al afgesloten voor het publiek. Als officiële reden werden veiligheidsmaatregelen geciteerd, maar het lijkt er sterk op dat de verscherpte veiligheidsmaatregelen dienden om de toegang tot de Europese delegatie strikt te beperken en mogelijke manifestaties in de kiem te smoren. Bronnen onthullen dat agenten in burger strategisch postvatten in de volkswijk Hay Maatallah. Huizen van verschillende Saharaanse activisten werden doorzocht door agenten van de geheime dienst. De ordediensten blokkeerden de toegangswegen van Smara en Tantan naar El Aaiún, om te beletten dat betogers naar het centrum afzakten. El Aaiún was even een belegerde stad.
Het bleef niet bij de vergrendeling van El Aaiún. De Marokkaanse politie ging over tot preventieve administratieve aanhoudingen. Zo werd vredesactivist El Hafed Toubali enkele uren voor de delegatie neerstreek in de hoofdstad opgepakt en meegenomen voor ondervraging. Op een andere plek werden de vredesactivisten Lammat Zoghman, Alkarcar Minetou, Daoudi Fatimetou, Khadijetou Al Moussaoui en Mohamed Al Qasimi gearresteerd tijdens een vreedzame manifestatie.
Niet alleen werden gewone burgermanifestaties onderdrukt, er werd aan verschillende ngo's de toegang tot de Europese delegatie ontzegd, hoewel deze ontmoetingen op voorhand gepland waren. Zo verbood de politie de leden van de mensenrechtenorganisatie Association Marocaine des droits de l'homme (AMDH) de toegang tot de delegatie van het Europese Parlement. De leden van de delegatie hadden zelf aangedrongen op een ontmoeting met AMDH en hadden zelf voordien al telefonisch contact gehad. De bedoeling was dat AMDH leden van de Europese delegatie zou ontmoeten in het Parador hotel.
Aminatou Haidar, de internationaal gelauwerde mensenrechtenactiviste, werd eveneens door de politie tegengehouden, waardoor ze haar afspraak met de delegatie dreigde te missen. Deze laatsten zagen zich verplicht mevrouw Haidar eigenhandig te bevrijden, om alsnog met haar te kunnen spreken.
Zoals Human Rights Watch een week geleden al deed, riepen ook de Saharaanse activisten op om een mechanisme te installeren dat toeziet op het respecteren van de mensenrechten in het gebied. De VN Veiligheidsraad zou dit in het mandaat van de MINURSO kunnen incorporeren, eventueel met de provisie dat dit toezicht zowel in de bezette gebieden als in de vluchtelingenkampen dient te gebeuren. Maar ook hier blijkt Marokko zijn veto in te stellen.
Bronnen: El País - Los saharauis piden al Parlamento Europeo respeto para los derechos humanos Amnesty International - Sahrawi Human Rights Defenders face obstacles while European Parliament delegation visits Morocco and Western Sahara
Afrika's laatste kolonie Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
