Politie onderzoekt Yara's fosfaatimport uit de Westelijke Sahara
De Noorse politie heeft een onderzoek ingesteld naar het chemisch bedrijf Yara, omwille van de aankoop van een scheepslading fosfaten afkomstig uit de bezette Westelijke Sahara.
In augustus 2008 werd ontdekt dat de Noorse meststoffenproducent Yara International weer fosfaten had geïmporteerd uit de bezette Westelijke Sahara, ondanks eerdere beloftes nooit meer te zullen importeren uit het gebied.
De voorbije drie jaar volgde Yara het advies op van de Noorse overheid, dat Noorse bedrijven ten stelligste afraadt om handel te drijven met, noch te investeren in de Westelijke Sahara, tot het dispuut over het territorium achter de rug is.
Maar in weerwil van eerdere beloftes en het Noorse overheidsbeleid, en ondanks het feit dat Yara voor 40% eigendom is van de Noorse overheid, kwam in augustus uit dat Yara 16.800 ton fosfaten uit de Westelijke Sahara had geïmporteerd. Deze lading, vervoerd door het schip 'African Wildcat' wordt rond 4.3 miljoen Euro geschat.
"Ik kan bevestigen dat we één scheepslading ontvangen hebben, maar we zijn niet van plan verder te importeren uit de Westelijke Sahara", zei Bente Slaatten, de PR verantwoordelijke van Yara.
Aangifte Een aantal dagen na de ontdekking werd Yara bij de politie aangegeven door de Associatie van Sahrawi in Noorwegen en het Noorse Steuncomité voor de Westelijke Sahara.
"De productie en de export van de fosfaten gebeurt door een illegale bezettingsmacht in schending van de wensen en belangen van de bevolking van het gebied, de Sahrawi", stelden de twee organisaties in het dossier dat ze op 29 augustus overhandigden aan de politie. "Bijgevolg kan de fosfaatexport beschouwd worden als diefstal. De consument van de fosfaten, Yara, heeft bewust deze gestolen goederen gekocht, en heeft bijgevolg § 317 van het Noorse Strafrecht op het helen van gestolen goederen overtreden", vervolgde het dossier.
De aangifte bij de politie werd gecoverd door de Noorse nationale TV zender TV2.
De politie van Oslo heeft inmiddels aan het Noorse Steuncomité voor de Westelijke Sahara laten weten dat een onderzoek tegen Yara is ingesteld.
Verbroken belofte In 2005 had Yara voor de voltallige Noorse media beloofd nooit meer te zullen importeren uit de Westelijke Sahara.
"Onder de huidige omstandigheden lijkt het ons maar correct om ons te onthouden van het aankopen van fosfaten afkomstig uit de Westelijke Sahara", klonk het toen.
Na de onthulling van de levering in augustus, heeft Yara talloze keren herhaald dat hun beleid ongewijzigd blijft. De import in augustus was een uitzondering, gerelateerd aan het uittesten van productiefaciliteiten in Noorwegen, aldus Yara.
"We hebben een project waarin verschillende soorten fosfaat werden getest. We hebben gekozen om deze variant daarin op te nemen, omdat we geloven dat het Westelijke Sahara conflict ergens in de toekomst opgelost zal geraken, waardoor de VN en de Noorse overheid niet langer tegen de import zullen adviseren. Aangezien we nu hoge sommen investeren in dit nieuwe project, moeten we ervoor zorgen dat we juiste conclusies trekken", aldus Slaatten.
Deze boodschap was trouwens twee weken vóór de aankomst van de 'African Wildcat' in de haven van El Aaiún, bezette Westelijke Sahara, overgemaakt aan de Noorse autoriteiten. Het Noorse ministerie voor Handel en Industrie heeft dus gefaald om de illegale handel te verhinderen.
"Yara informeerde ons dat ze geen fosfaten zouden importeren uit de vermelde gebieden zolang de VN en de Noorse overheid dat afraden", zei Minister voor Handel en Industrie Øyvind Slåke.
Verontschuldigingen? Yara heeft nog steeds de vertegenwoordigers van het Sahrawi volk niet geraadpleegd, noch zich verontschuldigd voor de import, die een ernstig politiek en economisch verlies betekent voor de Sahrawi.
Het bedrijf heeft dat verlies ook niet gecompenseerd. De waarde van de gestolen fosfaten komt overeen met 25% van de jaarlijkse multilaterale hulp die door de Internationale Gemeenschap aan de Sahrawi vluchtelingen in Algerije wordt gegeven. Een recent rapport van het Noorse Church Aid onthulde dat 19% van de kinderen in de vluchtelingenkampen aan ondervoeding lijden, wat de situatie in de kampen tot één van de meest accute ter wereld maakt.
Onethisch "Een zeer ernstige overtreding van de fundamentele ethische normen, omdat het bijvoorbeeld de Marokkaanse soevereiniteitsclaim op het gebied versterkt en zodoende het VN vredesproces ondermijnt". Zo omschreef het Noorse Ministerie van Financiën in 2005 de activiteiten van het Amerikaanse oliebedrijf Kerr-McGee in de Westelijke Sahara.
De affaire werd dermate serieus genomen dat het pensioenfonds van de Noorse overheid zich van haar aandelen in Kerr-McGee ontdeed.
De drie politieke partijen in de Noorse coalitieregering hebben alle drie sterke resoluties aangenomen die eisen dat Noorse bedrijven weg blijven uit de Westelijke Sahara.
De Yara revelaties kwamen kort nadat drie Noorse rederijen hadden aangekondigd niet meer aan dergelijke handel te willen deelnemen.
Afrika's laatste kolonie Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
Bij ons weten het eerste collectieve werk over de juridische aspecten van het conflict omtrent de Westelijke Sahara. Beschikbaar in het Engels en Frans. Bestel het hier.
Sinds 1975 wordt drie kwart van de Westelijke Sahara bezet door Marokko. Een groot deel van de oorspronkelijke bevolking leeft vandaag nog steeds in vluchtelingenkampen in Algerije. Zij die in het thuisland achterbleven worden door de Marokkaanse bezetters onderworpen aan ernstige mensenrechtenschendingen. Al meer dan 40 jaar wachten de Saharawi op de uitoefening van hun legitiem recht op zelfbeschikking.
